ก่อนที่เราทุกคนจะวางแผน เราจะต้องสำรวจตนเองก่อนว่ามีหนี้สินเท่าไร และเรามีรายได้เพียงพอกับการผ่อนหรือไม่ ดังนั้นเราก็จะสามารถเข้าใจได้ว่าจะเป็นหนี้ดี หรือหนี้เลว เพราะว่าเมื่อเรามีหนี้สิน สิ่งที่จะตามมาก็คือดอกเบี้ย ถ้าเป็นหนี้บัตรกดเงินสด หนี้นอกระบบ หรือบัตรเครดิต อัตราดอกเบี้ยก็จะสูงมากเป็นพิเศษ ซึ่งหากเราประสบปัญหาเหล่านั้น ทางแก้อีกทางหนึ่งก็อาจจะต้องหารายได้เพิ่มเติม ซึ่งเป็นวิธีที่จะสามารถปลดหนี้ได้ดีที่สุด
แน่นอนว่า “ปลดหนี้ให้หมด” เป็นเรื่องยากมาก ๆ เพราะเงินกว่าจะหามาได้จะต้องมาจ่ายดอกเบี้ยในแต่ละเดือน แล้วแบบนี้เมื่อไหร่เราจะใช้หนี้หมด ดังนั้นเรามาดูขั้นตอนที่เราจะปลดหนี้ให้หมดง่าย ๆ
1. วางแผนและรวบรวมข้อมูล
ก่อนจะเริ่มวางแผน เรามาดูหนี้สินของเรานั้นมีอยู่มากน้อยแค่ไหน แล้วเรานั้นสามารถสร้างรายได้ให้กับตัวเราเองได้หรือไม่ ดังนั้นถ้าหนี้ก้อนนั้นเป็น “หนี้ดี” ก็จะเป็นเรื่องที่ดีมาก ๆ แต่ถ้าเราไม่สามารถสร้างรายได้ได้ ก็จะเรียกว่า “หนี้เสีย” ซึ่งไม่สามารถตัดสินได้ว่าจะเป็นเรื่องดีหรือเรื่องไม่ดี
ถ้าการสร้างหนี้เป็นหนี้สินที่ดี ก็จะเป็นเรื่องที่ไม่น่ากังวลอะไรเลย เพราะการจัดการหนี้เราสามารถจัดการได้ดีอยู่แล้วแน่นอน และจะต้องทำให้หนี้ดีก้อนนั้นหมดไปให้ได้ แต่ถ้าเป็นหนี้เสียที่ไม่ได้ทำให้รายได้ของเรากระทบมากนัก แต่ถึงอย่างไรก็ตามก็จะต้องควรจะรีบทำให้หนี้เสียก้อนนั้นออกไปให้เร็วที่สุดเท่าที่เราจะไหว
ดังนั้น เราจะต้องรู้ว่ารายได้และรายจ่ายของเราในแต่ละเดือนนั้นมากน้อยแค่ไหน และทำให้เราสามารถที่จะแบ่งสัดส่วนความจำเป็นของรายจ่ายได้ทั้งที่จำเป็นและไม่จำเป็น ซึ่งเราจะต้องพยายามตัดส่วนที่ไม่จำเป็นออกก่อน
2. ชำระหนี้ดอกเบี้ยสูงก่อน
หลังจากที่เราตรวจสอบหนี้สินของเราทั้งหมดแล้ว ก็จะต้องมาจัดลำดับการปิดหนี้สิน เพราะการตรวจสอบก็จะทำให้เรารู้ด้วยว่าหนี้ในแต่ละก้อนมีอัตราดอกเบี้ยเท่าไร และจะต้องนำหนี้สินที่มีอัตราดอกเบี้ยสูงที่สุดมากที่สุกมาผ่อนชำระให้หมดก่อนหนี้ก้อนอื่น ๆ เพราะว่าหนี้สินนั้นจะทำให้เรามีรายจ่ายต่อเดือนมาก และเป็นอุปสรรคต่อการชำระหนี้อื่น ๆ อีกเช่นกัน
ซึ่งส่วนใหญ่แล้ว หนี้ที่มีอัตราดอกเบี้ยสูงจะเป็นประเภทหนี้ระยะสั้น เช่น หนี้บัตรเครดิต บัตรกดเงินสด สินเชื่อส่วนบุคคล เป็นต้น โดยอัตราดอกเบี้ยจะอยู่ที่ประมาณ18 – 20% ต่อปี ถึงแม้ว่าจะเป็นการคิดอัตราดอกเบี้ยแบบลดต้นลดดอกแล้ว แต่ก็ควรที่จะรีบปิดหนี้ที่มีอัตราดอกเบี้ยที่สูงที่สุดก่อนอีกเช่นกัน
3. การกู้หนี้ใหม่มาปิดหนี้เก่า
การกู้หนี้ใหม่มาปิดหนี้เก่าจะมีอีหนึ่งสิ่งที่ตามมาก็คือเรื่องรายจ่ายดอกเบี้ย ถ้าเป็นประเภทหนี้บัตรกดเงินสด บัตรเครดิต หรือหนี้นอกระบบ สิ่งเหล่านี้จะมีอัตราดอกเบี้ยที่สูงมาก ซึ่งอาจจะต้องหาธนาคารที่ปล่อยสินเชื่อรายใหม่แล้วนำมาปิดหนี้ที่มีอัตราดอกเบี้ยสูง หรือเรียกว่า “รีไฟแนนซ์”
เพราะการสร้างหนี้ใหม่เพื่อมาปิดหนี้เก่า สามารถทำได้ แต่เราจะต้องมีเครดิตที่น่าเชื่อถือทางการเงิน เพื่อทำให้ทางสถาบันทางการเงินหรือธนาคารมั่นใจว่า เรานั้นจะไม่ทำให้เกิดหนี้เสีย
โดยเฉพาะหนี้นอกระบบ จะเป็นหนี้ที่มีความอันตรายสูงมากและมีอัตราดอกเบี้ยที่แพงมากเช่นกัน ดังนั้นใครที่พลาดกู้เงินนอกระบบ จะต้องพยายามทำให้เป็นหนี้ในระบบให้เร็วที่สุด เพื่อทำให้เราสามารถปลดหนี้ได้เร็วมากขึ้น
4. รักษาวินัยทางการเงิน
ไม่ว่าจะมีหนี้สินมากแค่ไหน แต่สิ่งที่สำคัญกว่านั้นคือเครดิตทางการเงินของเรา เพราะเครดิตการเงินนั้นก็เปรียบเสมือนความน่าเชื่อถือของเรา ไม่ว่าจะมีหนี้มากหรือมีหนี้น้อย ก็ควรที่จะต้องจ่ายให้ตรงตามงวดที่ได้ตกลงไว้ แต่ถ้าเรารู้ตัวว่าเราจ่ายค่างวดไม่ไหว ก็จะต้องขอเจรจากับทางสถาบันทางการเงินเพื่อขอลดค่างวดหรือขอเพิ่มเวลาออกไป
อีกอย่างที่สำคัญมาก ๆ ก็จะต้องพยายามหารายได้เพิ่มเติมเพื่อทำให้เราปลดหนี้ได้ดีที่สุด เมื่อเรารู้ตัวว่าตัวเราเองนั้นมีหนี้เยอะ ก็จำเป็นที่จะต้องขยันมากขึ้นเพื่อให้เราปลดหนี้ได้เร็วมากขึ้น
เมื่อเราได้มาดูขั้นตอนปลดหนี้ง่าย ๆ ที่จะต้องทำตามแล้ว ถ้าคนที่มีหนี้ก็ควรจะปรับให้เหมาะกับตนเอง เหมาะกับหนี้สินที่ตนเองมีทั้งหมด เพราะว่าหากเราไม่ได้วางแผนทางการเงินไว้ตั้งแต่เนิ่น ๆ ก็จะทำให้เรานั้นไม่มีเงินสำรองฉุกเฉินเลย ไม่ว่าจะเกิดเหตุการณ์อะไรก็จะทำให้เราเกิดปัญหาทางการเงินที่ติดขัดอย่างแน่นอน และยิ่งถ้าไปกู้เงินนอกระบบอีกนั้น ก็จะทำให้เรานั้นประสบกับอัตราดอกเบี้ยที่แพงมากกว่าอัตราดอกเบี้ยของสถาบันทางการเงิน ดังนั้นเมื่อเรามีรายได้ยิ่งมากแค่ไหน ก็จะต้องวางแผนทางการเงินให้เป็นอย่างดี เพราะจะทำให้เราได้เห็นถึงสถานะทางการเงินของตัวเองว่าเป็นอย่างไร และรวมไปถึงรอยรั่วทางการเงินของตัวเราอีกเช่นกัน ถ้าเราใช้เงินเกินตัว ก็ควรจะลดการซื้อของที่ฟุ่มเฟือยหรือของที่เกินความจำเป็นของตัวเราออกไป